به گزارش روابط عمومي سازمان شيلات ايران به نقل از ايرنا، تا ديروز يك صياد بايد با شناور به دنبال ماهي در دريا بود و حتي ماهي چنداني نيز به تور او نمي‌آمد به تعبيري با صيد ماهيان جنوب توسط كشتي‌هاي بزرگ صيد به صيادان خرده پا نمي‌رسد، اما صيد ماهي در قفس به روش علمي و تضمين شده كه صيادان با رهاسازي بچه ماهي در قفس‌ها در يك دوره خاص ۶تا ۸ماهه پس از بالغ شدن ماهيان يكجا برداشت مي‌كنند، روزنه‌هاي اميد را در دل صيادان روشن كرده است.
پرورش ماهي درقفس در استان هرمزگان با ۹۰۰ كيلومتر ساحل و۱۴ جزيره دريك دهه اخير به عنوان تجارتي پرسود و كم‌هزينه دربين انواع صيدها با استقبال صيادان و ساحل‌نشينان روبرو شده، به طوري كه امروز در بين استان‌هاي ساحلي اين نوع صيد مقام نخست را در اختيار دارند.
اين استان با داشتن ۳۱هزار كيلومتر مربع وسعت در سطح جزيره و دريا، منحصر به فردترين استان در توليد وپرورش ماهي بوده كه شمار زيادي از صيادان قديمي نيز به جاي صيد در دريا به پرورش ماهي در قفس رو آورده چراكه معتقدند ضمن كاهش هزينه‌هاي فراوان صيد، ماهي رها شده در اين استخرهاي دريايي به صورت تضميني برداشت مي‌شود.
در ايران سابقه زيادي در پرورش ماهي در قفس ثبت نشده، اما پرورش اين نوع آبزي از سال‌هاي ۱۳۶۱ با پرورش ماهي در قفس در سد« دز» استان خوزستان به صورت آزمايشي آغاز و در سال ۱۳۶۴ توليد آن در اين درياچه شروع شد و هم اكنون اين صنعت درحال توسعه است.
در سال ۱۳۶۹ نيز پرورش ماهي در قفس با بسته شدن قراردادي بين شيلات ايران و يك شركت نروژي در درياي خزر و درياي عمان شكل جدي‌تري به خود گرفت و طرح پرورشي آن در استان هرمزگان به ظرفيت ۱۸۰ تن اجرا شد و همچنان ادامه دارد.
هرمزگان پيشتاز در توسعه طرح‌هاي پرورش ماهي درقفس و حفظ ذخاير آبزيان
پرورش ماهيان دريايي در قفس علاوه بر كمك به حفظ ذخاير آبزيان، به عنوان يكي از فرصت‌هاي مناسب سرمايه‌گذاري در حوزه شيلات استان هرمزگان محسوب مي‌شود كه به صورت آزمايشي از سال ۸۶ در جزيره هنگام و بندر آفتاب اجرايي شد.
مسوولان و كارشناسان حوزه شيلات، ظرفيت بالاي توليد به علت وسعت درياها، نبود نياز به هوادهي، كاهش هزينه‌هاي تامين و نگه‌داري، شرايط مناسب پرورشي و كمبود گونه‌هاي مناسب كه طيف وسيعي از غذاي مردم را تشكيل مي‌دهند را از مهم‌ترين علل موفقيت اين استان در پرورش ماهي در دريا عنوان مي‌كنند.
رييس گروه پروش ماهيان دريايي شيلات هرمزگان يكي از برنامه‌هاي اولويت‌دار در راستاي حفظ ذخاير طبيعي آبزيان دريايي به مشاركت تعاوني‌هاي صيادي در اجراي آن اشاره كرد و افزود: در سال‌هاي اخير با افزايش صيد بي‌رويه و كاهش ذخاير برخي آبزيان، لزوم توسعه طرح‌هاي مرتبط با پرورش ماهي در قفس در هرمزگان دو چندان شده است.
ايرج قاييني در گفت‌وگو با ايرنا افزود: اين طرح علاوه بر اشتغال جامعه صيادي در آبزي‌پروري موجب كاهش برداشت از ذخاير طبيعي آبزيان مي‌شود و نقش موثري در حفظ اين ذخاير خواهد داشت.
وي همچنين از طرح پرورش ماهي در قفس به عنوان شاخص ارزيابي فعاليت‌هاي شيلاتي و مهم‌ترين طرح اقتصاد مقاومتي شيلات ياد كرد.
رييس گروه پروش ماهيان دريايي شيلات هرمزگان يادآورشد: بازسازي ذخاير آبزيان نقش مهمي در ايجاد اشتغال پايدار صيادان ايفا كرده اما با توجه به اينكه اين ذخاير درخطر نابودي قرار گرفته، توجه به اين موضوع بسيار مهم است.
قاييني عنوان كرد: استان هرمزگان به واسطه گستردگي دريا و جزيره‌ها و وجود ۵۳ واحد قفس علاوه بر صيدهاي عادي و استخرهاي پرورش آبزيان درساحل، در توليد پرورش ماهي در قفس در كشور پيشرو است.
فعال‌سازي اتحاديه‌ها و واحدهاي تحقيق گامي درتوسعه صنعت دريامحور
استاندارهرمزگان نيز اخيرا در آيين تجليل از كشاورزان نمونه كشوري و استاني هرمزگان اظهارداشت: در آغاز دولت تدبير و اميد در سال ۹۲ صنعت پرورش ماهي در قفس در اين استان وجود نداشت، اما اكنون نزديك به ۶ هزار تن توليد مي‌شود.
به گفته فريدون همتي، توليد پنج هزار تن ماهي در دريا در اين استان در دستوركار قرار دارد و به زودي عملياتي مي‌شود.
وي، استفاده از ظرفيت سايت‌هاي پرورش ميگو را يكي ديگر از مزيت‌هاي هرمزگان برشمرد و افزود: با راه‌اندازي اين سايت‌هاي پرورشي زنجيره توليد و اشتغال در استان ايجاد خواهد شد كه از صرفه اقتصادي خوبي نيز برخوردار است.
همتي با اشاره به نقش فعال‌سازي اتحاديه‌ها و واحدهاي تحقيق و توسعه براي پشتيباني از اين صنعت دريامحور، تكثير لارو، تامين خوراك، بازرگاني خارجي و حمل و نقل را از مشاغلي عنوان كرد كه با راه‌اندازي اين سايت‌ها رونق پيدا مي‌كند و مي‌تواند در ايجاد اشتغال پايدار براي جامعه محلي موثر باشد.
وي با بيان اينكه دولت علاقه‌مند به سرمايه‌گذاري دراين بخش با اولويت مردم ساكن نوارساحلي است، خاطرنشان كرد: صيادان محلي مي‌توانند در قالب تعاوني با دريافت تسهيلات ارزان قيمت براي سرمايه گذاري دراين بخش ورود كنند و از حمايت‌هاي لازم بهره‌مند شوند.
راه‌اندازي مركز تكثير ذخايرماهيان دريايي جنوب طرحي زيربنايي براي توليد مدرن
درحالي كه استاندارهرمزگان درآيين تجليل از كشاورزان نمونه كشوري و استاني هرمزگان اعلام كرد در آغاز دولت تدبير و اميد در سال ۹۲ صنعت پرورش ماهي در قفس در اين استان وجود نداشت، مديركل شيلات اين استان، طرح پرورش ماهيان دريايي درقفس را يكي از فرصت‌هاي مناسب سرمايه‌گذاري در حوزه شيلات عنوان كرد كه به صورت آزمايشي از سال ۸۶ در جزيره هنگام و بندر آفتاب در شهرستان بندرلنگه اجرايي شد.
عبدالرسول دريايي در گفت‌وگو با ايرنا، ركورداري ميانگين توليد در هكتار ميگوي پرورشي، رتبه اول توليد لارو ميگو در كشور، كسب مقام اول توليد ماهي در قفس، پيشرو در توليد ماهيان خاوياري در جنوب كشور و ايجاد اشتغال پايدار و دائمي براي افزون‌بر ۴۵ هزارنفر در بخش‌هاي شيلاتي را بخشي از توانمندي‌هاي شيلاتي استان هرمزگان اعلام كرد.
به گفته وي، ظرف سال گذشته يك ميليون و ۸۰۰هزار قطعه بچه ماهي در اين استان توليد شده كه درصورت تامين اعتبار براي راه‌اندازي مركز تكثير و بازسازي ذخاير ماهيان دريايي در جنوب كشور علاوه بر با افزايش مصنوعي آبزيان و رهاسازي در زيستگاه طبيعي، مي‌توان بين ۱۰ تا ۱۵ ميليون بچه‌ماهي به صورت مدرن توليد كرد.
مديركل شيلات هرمزگان گفت: تامين اعتبار مورد نياز براي مرمت و بازسازي تجهيزات مركز كلاهي به دنبال وقوع طوفان و سيلاب، پرورش ۱۵ هزار قطعه ماهيان خاوياري گونه فيل ماهي از مركز شهيد بهشتي گيلان و شمال كشور در منابع آب شيرين استان و استفاده از ماهيان آب شيرين گرم‌آبي از استان‌هاي خوزستان و سيستان‌وبلوچستان ازجمله پيشنهادهاي شيلات استان هرمزگان در برنامه‌هاي سال جاري است.
دريايي ابرازداشت: شيلات به عنوان محور طلايي توسعه پايدارهرمزگان درحوزه آبزي‌پروري نيز با داشتن افزون‌بر۵۰ هزار هكتار زمين‌هاي مستعد پرورش ميگو، ظرفيت توليد ۱۸۰ هزار تن در سال و همچنين ظرفيت پرورش ماهي در دريا با ۱۱۳ هزارتن در آينده به قطب اول توليد و پروش آبزيان در كشور تبديل خواهد شد.
ايران ظرفيت توليد پنج ميليون تن پرورش ماهي درقفس را دارد
قائم مقام سازمان شيلات ايران نيز اخيرا در نشست با مديران شيلات كشور در بندرعباس گفته است: بر اساس مطالعات مهندسان مشاور داخلي و نظارت شركت‌هاي معتبر خارجي، ايران ظرفيت توليد بين سه تا پنج ميليون تن پرورش ماهي در قفس در دريا را دارد.
به گفته سيف‌الله حقيقي، مجموع توليد آبزيان از محل آبزي پروري و صيد از سواحل شمال و جنوب كشور (درياي خزر، خليج فارس و درياي عمان) و فراسرزميني (اقيانوس هند) سال گذشته حدود يك ميليون و ۲۰۰ هزارتن بود.
مجري طرح پرورش ماهي در قفس وزارت جهاد كشاورزي، متوسط برداشت ماهيان گرمابي در سواحل جنوب كشور را ۴تن در هكتار كرد كه اگر بخواهيم به توليد ۵هزارتن ماهي گرمابي دست پيدا كنيم بايد حدود يك هزار و ۵۰۰ هكتار زمين و آب شيرين داشته باشيم اما در روش پرورش ماهي در قفس مي‌توانيم اين ميزان توليد را در ۶۰ هكتار عرصه آبي انجام بدهيم.
وي با بيان اينكه پرورش ماهي در قفس در دريا به دليل صرفه‌جويي در منابع آبي كشور و ارزآوري بالا از محورهاي اقتصاد مقاومتي است، معتقد است: تخصيص ارز دولتي به منظور واردات تجهيزات پرورش ماهي در قفس در دريا به دليل ارزآوري ۸۰۰ ميليون دلاري توجيه اقتصادي دارد.
بندرلنگه قطب اصلي پرورش ماهي در قفس كشور
استان هرمزگان با ظرفيت افزون بر ۱۱۳هزار تن بزرگترين و مهم‌ترين استان شيلاتي كشور است و شهرستان بندرلنگه در اين استان نيز با برخورداري از ۶۰هزار تن ظرفيت توليد ماهي در قفس مي‌تواند در آينده‌اي نزديك به يكي از قطب‌هاي توليد ماهيان دريايي تبديل شود.
آذرماه سال ۹۷ مركز نرسري (بزرگترين مزرعه پرورش ماهي در درياي خاورميانه در منطقه گرزه شهرستان بندرلنگه) با سرمايه‌گذاري افزون بر ۳۹۰ ميليارد ريال وظرفيت توليد افزون بر ۱۰ ميليون قطعه بچه ماهي شانك و سوف دريايي با حضور رييس مجلس شوراي اسلامي، استاندارهرمزگان، وزيرجهاد كشاورزي، قائم مقام سازمان شيلات ايران و جمعي از مسئولان كشوري و استاني به بهره‌برداري رسيد و عمليات كارخانه فرآوري و مركز تكثير اين مزرعه نيز آغاز شد.
از ديگر ظرفيت‌هاي مهم شهرستان بندرلنگه در توسعه طرح‌هاي پرورش ماهي در قفس در اين شهرستان مي‌توان به نصب قفس‌هاي پرورش ماهيان دريايي با ظرفيت ۵۰۰ تن در بندر صيادي چيروئيه اشاره كرد.
نصب قفس‌هاي پرورش ماهيان دريايي بندرصيادي چيروئيه به صورت داخلي و بومي با حمايت شيلات و به همت صيادان و متخصصان جوان انجام شده كه علاوه بر جلوگيري خروج ارز از كشور، هزينه‌هاي آن نيز نسبت به مشابه خارجي با ۵۰ درصد كاهش همراه بوده است.
آغاز آبگيري آزمايشي مجتمع پرورش ميگوي هزار هكتاري حسينه بندرلنگه توسط بخش خصوصي نيز از ديگر ظرفيت‌هاي شيلاتي استان هرمزگان است كه با زير كشت رفتن اين ۴۰۰ هكتار افزون بر هزار و ٢٠٠تن ميگو توليد خواهد شد كه زمينه اشتغال ۳۰۰ نفر را فراهم مي‌سازد.
مديركل شيلات هرمزگان در اين باره بيان داشت: پس از پايان عمليات كامل آبگيري و مراحل ابتدايي كار، در مرحله نخست آن تا اسفندماه امسال، ۴۰۰ هكتار از اراضي پرورش ميگو اين مجتمع به زيركشت مي‌رود.
دريايي ادامه داد: با زير كشت رفتن اين ۴۰۰ هكتار بالغ بر هزار و ٢٠٠تن ميگو توليد خواهد شد كه زمينه اشتغال ۳۰۰ نفر را فراهم مي‌سازد.
وي با بيان اينكه در مرحله دوم اين مجتمع نيز تا هفته دولت سال آينده افزون بر ۶۰۰ هكتار از اراضي اين مجتمع به زير كشت مي‌رود، افزود: بدون شك ورود اين مجتمع به چرخه توليد مي‌تواند نقش بسزايي در تحقق اشتغال زايي، اقتصاد مقاومتي، ارز آوري، رونق و جهش توليد در شهرستان بندرلنگه و استان هرمزگان داشته باشد.
سرمايه‌گذاران به دنبال توسعه صنعت پرورش ماهي درقفس درقشم و كيش
در راستاي اهميت حضور سرمايه‌گذاران در ايجاد طرح‌هاي شيلاتي قشم و كيش ۲ نمونه موفق هستند كه بخش خصوصي و مراكز نوآوري در حوزه پرورش ماهي در قفس طرح‌هاي هدف‌مندي را دنبال مي‌كنند كه از جمله آن مي‌توان به مرزعه پرورش ماهي نيك‌زا در كيش اشاره كرد.
اين مزرعه پرورش ماهي در دريا، مجموعه‌اي است كه تمام بخش‌هاي صنعت پرورش ماهي در قفس را پوشش مي‌دهد و بر رعايت پروتكل، مانيتورينگ تور و قفس‌ها و بحث‌هاي توليدي و رشد ماهي نظارت دقيق صورت مي‌گيرد.
مديرعامل سازمان منطقه آزاد كيش ششم آبان امسال به همراه رييس جهاد دانشگاهي از اين مزرعه بازديد كرد و افزود: جزيره كيش به عنوان منطقه اقتصادي و گردشگرمحور در جذب فعالان بخش خصوصي براي سرمايه‌گذاري در كيش موفق عمل كرده و اين منطقه مي‌تواند كانوني براي فعاليت و توسعه صنعت پرورش ماهي در قفس باشد.
غلامحسين مظفري، حمايت و همكاري جهاد دانشگاهي درخصوص توسعه صنعت پرورش ماهي در قفس و ارتقا فرآيند بسته‌بندي و عرضه محصولات با بهره‌گيري از امكانات حمل و نقل هوايي كيش در بستر شبكه آنلاين را مثبت ارزيابي كرد و گفت: با پيشرفت تكنولوژي مي‌توان اين محصولات را در بستر اينترنت به تمام نقاط دنيا ارائه كرد.
حسين يوسفي، مديرعامل شركت نيك‌زا نيز با بيان اين كه اين مزرعه در بستر دريا، مجهز به ۲۴ قفس است و بر اساس آخرين دستاوردهاي تكنولوژي پرورش ماهي در دريا با همكاري شركت اكوا گروپ نروژ و همچنين با مشاوره شركت آكوالند از ابتداي سال ۹۵ فعاليتش را آغاز كرده است، گفت: هرقفس ظرفيت ۱۲۵ تا ۱۶۰ تن ماهي درگونه‌هاي مختلف دارد كه توسط سامانه اتوماتيك، قفس‌ها هدايت و غذادهي به ماهي‌ها در نوبت هاي مختلف بر اساس نيازشان تنظيم مي‌شود.
شهرستان قشم شامل جزيره‌هاي قشم، هنگام و لارك با ۱۵۰ هزار نفر جمعيت از تنگه هرمز به موازات سواحل هرمزگان به طول ۱۵۰ كيلومتر و عرض ميانگين ۱۱ كيلومتر در آب هاي خليج فارس گسترده شده و به دليل دارا بودن شرايط ويژه و برخورداري از امكانات مناسب، منطقه آزاد و دسترسي آسان تر به بازارهاي صادراتي از نقاط مناسب براي سرمايه‌گذاري و توليد ماهي در دريا است.
در راستاي رونق توليد درحوزه شيلات،مديركل شيلات هرمزگان نيز آذرماه امسال از راه‌اندازي طرح پنج هزار تني پرورش ماهي در درياي صلخ قشم خبرداد و پيش‌بيني كرد تا پايان سال پنج هزار تن پرورش ماهي در قفس اين طرح بهره‌برداري شود.
آب‌وهواي سواحل قشم به دليل گرم و مرطوب بودن، وجود تنوع آبزيان متفاوت در آب‌هاي خليج‌فارس، نزديكي به مناطق آزاد و مناطق صادراتي، قرارگيري توليد ماهي در قفس زمينه لازم را براي احداث مجتمع‌هاي پرورش ماهي در قفس را داراست.
حمايت كميسيون كشاورزي از طرح‌هاي پرورش ماهي در دريا
حمايت و تامين اعتبار زيرساخت‌هاي برق مزارع ميگو، تخصيص رديف اعتباري ويژه براي يگان حفاظت از منابع آبزيان، تأمين اعتبار براي احداث جاده بين مزارع كشاورزي و شيلاتي، تامين اعتبار ساخت سه مركز بازسازي ذخائر آبزيان و حمايت از طرح‌هاي پرورش ماهي در دريا به‌صورت يارانه توليد نيز از جمله درخواست‌هاي اخير بخش شيلات استان هرمزگان در كميسيون كشاورزي، آب و منابع طبيعي مجلس شوراي اسلامي بود كه با حضور استاندار هرمزگان، معاونان وزاري جهاد كشاورزي و نيرو، معاون هماهنگي امور اقتصادي استانداري هرمزگان، نماينده مردم شرق هرمزگان در مجلس شوراي اسلامي، مديران و برخي از مديران استاني تشكيل جلسه داد.
سيد جواد سادات‌نژاد رييس كميسيون كشاورزي، آب و منابع طبيعي مجلس ۲۶ بهمن امسال با بيان اينكه منطقه شرق هرمزگان قطب كشاورزي است، ابرازداشت: به دليل ملاحظات منطقه‌اي تصميم گرفتيم مسائل مربوط به جهش توليد شيلات را با جديت بيشتري در كميسيون كشاورزي پيگيري كنيم بر همين اساس هم موضوع مذكور را در دستور كار قرار داديم و اميدواريم موانع آن در سال ۱۴۰۰ برطرف شده و شاهد رشد مناسبي درحوزه شيلات و پرورش آبزيان باشيم.
مديركل شيلات هرمزگان نيز در اين نشست با اشاره به كسب رتبه نخست اين استان در پرورش ماهي در قفس و صادرات آبزيان كشور، اين مهم را با وجود شرايط موجود كشور نشان از تلاش جهادي شيلات در مسير توسعه دانست و اظهارداشت: در صورت تامين اعتبار و رفع موانع بودجه‌اي، شاهد رونق و توسعه بيش از پيش شيلات هرمزگان در سطح ملي و فراملي خواهيم بود.
عبدالرسول دريايي، تكميل و تجهيز ۲۲ بندر صيادي و تحويل به سازمان شيلات ايران، تخصيص رديف اعتبار ويژه براي يگان حفاظت منابع آبزيان شيلات هرمزگان در برخورد با صيد غيرمجاز، تخصيص يارانه توليد مزارع پرورش ماهي در قفس به مدت حداقل سه سال، حمايت اعتباري در خصوص راه‌اندازي سه مركز بازسازي ذخاير و اصلاح قوانين و مقررات ژنتيكي آبزيان، اصلاح قوانين و مقررات حفاظت از منابع آبزيان جمهوري اسلامي ايران، تامين اعتبار جاري بين مزارع كشاورزي و شيلاتي را از مهم‌ترين خواسته‌ها و دغدغه‌هاي جامعه شيلاتي در اين استان عنوان كرد.
پرورش‌دهندگاه ماهي درقفس به صورت كامل حمايت مي‌شوند
وزيرجهادكشاورزي نيز ششم مهرماه امسال در نشست ستاد راهبردي اقتصادي هرمزگان گفت: طرح‌هاي پرورش ماهي در قفس مورد حمايت اين وزارتخانه قرار مي‌گيرند و موسسه تحقيقاتي علوم شيلاتي در كنار فعالان اين بخش قرار دارد.
به گفته كاظم خاوازي، يكي از بخش‌هاي اين صنعت توليد بچه‌ماهي است كه از اين بخش به صورت كامل حمايت مي‌شود.
وزيرجهاد كشاورزي با اشاره به درخواست فعالان بخش پرورش ماهي در قفس براي توسعه بخش خود، ادامه داد: اين بخش در زمان شكل‌گيري در كشور ناشناخته و مسايل و مشكلات آن نامعلوم بود اما اكنون محدوديتي براي حمايت از اين بخش براي توسعه و ورود سرمايه‌گذاران جديد نداريم.
استان هرمزگان با ۲۲ بندر صيادي و بهره‌مندي از ۴هزارو۵۰۰ فروند شناور صيادي، اشتغال پايدار براي ۳۱ هزار صياد، صيد سالانه افزون بر۲۷۰هزار تن انواع آبزي، ۳۰درصد بندرهاي صيادي و ۳۶ درصد صيد انواع آبزيان كشور را به خود اختصاص داده است كه اين آمارها نشان از جايگاه و اهميت فعاليت‌هاي شيلاتي اين استان در كشور دارد.